Sesler spektral yoğunluklarıyla birbirinden ayrılırlar. Gördüğünüz renkler gibi işittiğiniz sesler de farklıdır. Sesler gönderdikleri sinyal gücünü, farklı frekanslar üzerinden dağıtırlar. Bu nedenle, bileşenleri ayrı olan beyaz, pembe, kahverengi, mavi, mor ve gri ses gibi isimlerle anılırlar. Her bir ses tipi farklı amaçlarla kullanılır. Ses mühendisliğinde, elektronik müzik üreterek, rahatlamaya yardımcı olmak ve insan kalp atışı gibi doğal ritimleri tanımlamak için kullanılan birçok gürültü çeşidi vardır. Bunların her biri kendine özgü özellikler taşır ve gökkuşağı renkleriyle isimlendirilirler. Peki, pembe ve kahverengi gürültü nedir? Diğer ses tipleri ne işe yarar? Renklerle adlandırılan bu seslerin, taşıdıkları özellikleri ve ne için kullanıldıklarını şöyle açıklamak mümkündür.
Beyaz Gürültü Nedir?
Beyaz gürültü, kumsaldaki dalgaların, dinlemekten keyif aldığınız bir radyo yayınının sesi gibidir. Arka planda yer alacak uyaranları engelleyen bir sestir. Ses teknisyenleri beyaz gürültüyü, döngü başına eşit enerjiye sahip ses olarak tanımlar. Frekans spektrumunun tamamen düz olduğu bir sestir. Beyaz gürültü, arka plan sesleri kesebildiği için siren sesi olarak da kullanılabilir. Ayrıca elektronik ortamda, yoğun ses üreten ziller gibi vurmalı çalgıların seslerini yaratmak amacıyla kullanılır. Düşük frekanslı seslere maskeleme yapabildiği için tinnitus hastalarının, kulak çınlama sorunlarına çözüm olurlar. Bu özellikleri nedeniyle bebeklere ve yetişkinlere iyi bir uyku uyuyabilme olanağı sunarlar. Odaklanmayı ve öğrenmeyi kolaylaştırırlar.
Pembe Gürültü Nedir?
Pembe gürültüyü biraz daha matematiksel ve ses mühendisliği verileriyle anlatmak gerekir. Beyaz gürültü eşit genişlikteki frekans bantlarında eşit güce sahiptir. Yani tüm ses frekansları eşit düzeyde bir araya gelir. Fakat pembe gürültü spektrumu, zamanla logaritmik olarak azalır. Pembe gürültüde 20 ila 40 Hz arasındaki sinyal bandı, 2000 ve 4000 Hz arasındaki bantla aynı güce sahiptir. Pembe gürültüdeki enerji, frekans iki katına çıkınca yarı yarıya azalma eğilimi gösterir. Bu yüzden her oktav, daha dengeli bir şekilde eşit güce sahip olur. Aslında beyaz gürültüden daha sert bir sestir. Ama geniş bir frekans aralığını kapsamasına rağmen insanlar onu sert bir ses olarak algılamaz.
Pembe gürültü, amplifikatörleri ve hoparlörleri test etmek amacıyla bir sinyal gibi kullanılır. Bunun yanı sıra meteorolojik verilerde, astronomik cisimlerin radyasyon ölçümlerinde ve DNA dizilerinin istatistiklerinde pembe gürültü görülmektedir. Son yıllarda yıldızı parlayan pembe gürültü, gürültü spektrumunun en çok tercih edilen tipi olmayı başarmıştır. Yapılan bilimsel araştırmalar onun rahat uyku uyuyabilmek ve çalışırken yoğun biçimde konsantre olabilmek için daha uygun olduğunu göstermektedir. Neuron dergisinde yayınlanan bir çalışma, pembe gürültünün en kaliteli gece uykularının yardımcısı olduğunu belirtmiştir.
Pembe gürültünün sesi, sabit şekilde yağan yağmurun ve sürekli esen rüzgârın sesine benzetilir. Beyaz gürültü sesinden hoşlanmayanların daha çok sevdikleri ve rahatlatıcı buldukları sestir. Pembe gürültü ile ilgili yapılan bazı çalışmalar, bu sesle uykuya dalan kişilerin ertesi gün uyandıklarında daha pozitif olduklarını ve iyi bir gün geçirdiklerini göstermiştir. Pembe gürültünün psikolojik olarak rahatlama ve huzur hissi verdiği yönünde bulgular mevcuttur.
Sitemizdeki Dinle bölümünden Pembe Gürültü de dinleyebilirsiniz.
Kahverengi Gürültü Nedir?
Kahverengi gürültü ya da kırmızı gürültü olarak tanımlanan sesler, aynı özellikleri taşır. Bu sese, Brownian gürültüsü adı da verilir. Brownian hareketinin ürettiği sinyal sesidir. Düşük derecede bir kükreme sesi gibi algılanır. Kahverengi gürültü, klimatolojide iklim rejimi değişikliklerini anlatmak için kullanılan bir sestir. Yüksek frekansları düşürme özelliğine sahiptir. Pembe gürültüyle kıyaslandığında daha pürüzlü bir sestir. Yani pembe sesin derin bir versiyonudur. Uçsuz bucaksız ama sakin okyanus dalgalarının ya da ağır rüzgarların sesi gibidir. Kahverengi gürültü, nehir akıntısının veya güçlü rüzgârın kükrermiş gibi ses çıkarmasıdır şeklinde tarif edilebilir. Bu sesin insan sağlığına olan katkısı ile ilgili yapılan araştırmalar yeterli değildir. Net veriler olmasa da yapılan kısıtlı araştırmalar, sakinleştirici ve gevşetici etkisinin olduğunu göstermektedir. Ayrıca dikkat bozukluğu yaşayanların daha iyi odaklanmalarına fayda sağlar. Kolay uyumaya yardımcı olduğu için uyku kalitesini artırır.
Mavi ve Mor Gürültü Nedir?
Gürültü tipleri içinde yer alan bir diğer ses mavi gürültüdür. Onu, ses spektrumunun yüksek ucunda yoğunlaşan daha fazla enerjiye sahip olan ses olarak tanımlamak doğru olur. Mavi sesin içinde tiz sesler ve bas tonlar hiç bulunmaz. Pembe gürültünün tam tersi yapıya sahiptir. Mavi gürültüde, frekans ve güç aynı anda artma özelliği gösterir. Seste düşüş değil çoğalma vardır. Böylece her oktav, iki oktavın kombine ettiği kadar enerji verir. Mavi gürültü sesi, insan kulağıyla çok zor algılanır. Bu nedenle ses mühendisleri tarafından, ses üretiminde oluşan hataları yok etmek için kullanılır. Mavi gürültünün eklenmesiyle hatalar duyulmaz hale gelir, pürüzlü yanlar yumuşatılır. Müzik endüstrisinde kullanılan bir gürültü sesidir.
Mor gürültü ise kahverengi gürültünün tersine çevrilmiş uygulaması gibidir. Bu sesin güç yoğunluğu, sınırlı frekans aralığında oktav başına artan bir güç ile fazlalaşır. Mor gürültü, tinnitus yani kulak çınlaması tedavisinde kullanılan bir sestir. Çünkü tinnitus hastaları tarafından duyulan çınlama seslerini maskeleme eğilimi gösterir.
Gri Gürültü Nedir?
Gri gürültü, kulak çınlaması ve işitsel hastalıkların tedavisinde kullanılabilen bir diğer sestir. Frekans spektrumunun üst ve alt ucunda yer alabilen ve çok fazla güce sahip olan bir sestir. Normal insan kulağının işitebileceği bir ses değildir. Bu ses, spesifik olarak sağlıklı insan kulağının, her frekansta eşit derecede yükselen sesle deneyimlediği duyma şeklinde tasarlanır. Bu sese, psiko-akustik açıdan ayarlanmış beyaz gürültü denebilir. Gri gürültü, işitme güçlüğü çalışmalarında faydalı olan bir sestir. Bir insanın işitme duyusunun, ne şekilde farklılaştığını anlamak üzere yapılan çalışmalarda gri sesten yararlanılır. Gri gürültü taşıdığı her frekansta aynı şiddetle gelmez. Pembe ses gibi insan kulağına daha dengeli bir şekilde gelmesi için kalibre edilir. Be nedenle tek bir gri gürültü örneği yoktur. Tıpta, hiperaküsis, normal seslere karşı artan bir duyarlılık veya kulak çınlaması tedavisinde kullanılır.
Diğer Gürültüler
Teknik anlamda kabul gören ve bir anlam ifade eden tüm gürültü renkleri ve sesleri bu sayılan seslerdir. Ancak daha az araştırılmış ve bazı tanımlar konmuş başka gürültüler de vardır. Siyah, yeşil, portakal rengi olarak ifade edilen bu gürültüler hakkında ayrıntılı bilgiler bulunmaz. Zaten yaygın olarak da kabul edilmezler. Farklı anlatımlarla ifade edilmeye çalışılan siyah gürültü daha çok saf bir sessizlik olarak açıklanır. Bir başka görüş ise bu sesi, bir negatif gürültüyü iptal edebilen, aktif bir gürültü kontrol sistemi şeklinde tanımlar. Yeşil gürültü için şu tanımlar yapılır: Yeşil gürültü, ya beyaz gürültü spektrumunun orta noktası sesi ya da dünyanın arka plan gürültüsü sesidir. Pembe gürültüye benzer bir ses olduğu hakkında görüşler de vardır.
Müzikal ses dalgalarında frekanslar, kulağa hoş gelen, aralıkları olan ve kendine özgü ses tınısı taşıyan harmonik bir yapı gösterir. Beyaz, pembe, kahverengi, mavi ve diğer gürültü sesleri ise elektronik ortamda elde edilen yapay seslerdir. Bazı sağlık sorunları için fayda da sağlayabilen ses topluluklarıdır.
Şimdi ücretsiz olarak bu sesleri dinlemeye başlamak için tıklayın.
